De komende drie jaren lopen honderden miljarden aan leningen af. Hierdoor zal er een grote vraag naar vermogen zijn. Als gevolg van de kredietcrisis kunnen de banken niet aan alle verzoeken voldoen. Grote kans dat dit óók ingrijpende consequenties heeft voor uw bedrijf. Daarnaast moeten vermogensverstrekkers en organisaties steeds sneller uw business case kunnen beoordelen.

We vroegen Robert Vos, o.a. een van de oprichters van Kredietunie Brabant (een coöperatieve vereniging van ondernemers die elkaar leningen verstrekken) naar de toekomstontwikkelingen op het gebied van bedrijfsfinanciering.

Er zijn nogal wat ontwikkelingen gaande in de financiële sector, maar ook maatschappelijke ontwikkelingen die een grote impact hebben op de financiering van MKB-bedrijven in de toekomst. Decennia lang zijn we aangeklopt bij de banken voor een bedrijfsfinanciering. Hoewel er met enige regelmaat geruchten waren dat de banken onderling prijsafspraken maakten, was de concurrentie als het ging om de gunst van de klant enorm. Zowel op het gebied van financieringsvoorwaarden als rentetarieven was de concurrentie enorm. In die tijd heb ik nog nooit gehoord over een tekort aan funding.

Onze spaarmiddelen zijn jarenlang flink toegenomen en extra middelen aantrekken op de kapitaalmarkt was voor de Nederlandse banken evenmin een probleem. Er was zoveel geld dat de banken jarenlang investeerden in de acquisitie van buitenlandse banken en lease maatschappijen.

Groeifinanciering

Of je nu starter was, doorgroeier of een volwassen bedrijf had, we gingen naar de bank voor onze groeifinanciering. Je ging vooral niet naar je buurman, collega ondernemer of andere bekenden voor de financiering, dat was not done. De bank was voor veel ondernemers hun sparringpartner, naast de accountant. Een partij die op een nette manier zaken doet en zoekt naar oplossingen. Natuurlijk was het ook zo dat financieringsaanvragen in die tijd werden afgewezen door de bank, maar in de volksmond werd toch al snel geroepen dat dit moest liggen aan een slecht financieringsplan.

Over financieringsplannen gesproken, hoeveel ondernemers schreven eigenlijk een ondernemersplan? Een goed gesprek met de bank en jaarcijfers aangeleverd door de accountant was vaak wel voldoende om een financiering te krijgen. Als de bank moeilijk deed of de voorwaarden of condities niet goed waren, was er altijd wel een andere bank te vinden.

Wat is er toch veel veranderd sinds 2008.

Je zult maar een hoge financiering hebben op je verhuurd onroerend goed en je grootste huurder zegt op. De bank ziet het risico toenemen en vraagt extra aflossingen en een hogere rente. Ja, maar onze inkomsten nemen af, dus nu willen we juist even minder aflossen. Aankloppen met je onroerend goed financiering bij een andere bank? Nu even niet. Je zult maar minder verdienen sinds 2008 met je vennootschappen en je wilt je hypotheek aanpassen. Voldoende overwaarde, maar je voldoet niet aan de inkomens/lasten verhouding. Vóór 2008 had je altijd een alternatief als je er met je eigen bank niet uitkwam, je ging gewoon naar een van de andere banken, maar nu?

Als je jaarlijks winst maakt en het eigen vermogen in de onderneming is 50% of meer is er niet zoveel aan de hand. Dan willen de banken best wel financieren en tegen scherpe tarieven ook. Tot 2008 werden 92% van de investeringsplannen in het MKB gefinancierd door de banken. Vorige week presenteerde een ABN AMRO bankier dat dit aandeel nu 80% is. De banken zijn dus nog steeds de grootste financiers van het MKB. Hij gaf ook aan dat helemaal niet zoveel kredietaanvragen worden afgewezen, maar dat volgens de bank veel minder investeringsplannen worden ingediend.

De banken geven aan dat ze best wel willen financieren, maar dat er niet zoveel investeringsplannen zijn. Dat is misschien wel een deel van het dilemma, we zijn met zijn allen voorzichtiger geworden met uitgaven en investeringen. De economische crisis lijkt nog niet voorbij, ga je de investering die je nu doet wel terugverdienen?

Crowdfunding

Als je toch vertrouwen hebt in je investeringsplan begint het met een goede bedrijfspresentatie. Waar ben je goed in en hoe ga je geld verdienen met je investering. Je zult anderen moeten overtuigen dat je hun inbreng in jouw bedrijf kunt terugverdienen. Dat het rendement prima is en het risico beperkt. Een Rabobankier zei afgelopen week nog dat Crowdfunding meer iets voor starters is, dat informal investors maar moeilijk te vinden zijn en de kredietunies nog niet veel voorstellen. Crowdfunding is de snelst groeiende alternatieve financieringsbron en diverse bestaande bedrijven hebben succesvol geld opgehaald via crowdfunding. Het vraagt wel een andere aanpak. Weet jij welke alternatieve financieringsbronnen er zijn en welke voor jouw bedrijf geschikt zijn?

Door: Robert Vos. Hij adviseert en begeleidt dagelijks ondernemingen met groeiplannen bij het aantrekken van extern kapitaal.

3-daagse cursus Herfinanciering van uw bedrijfsactiviteiten

Robert Vos is hoofddocent van de cursus Herfinanciering van uw bedrijfsactiviteiten.
Na deze drie dagen bent u helemaal op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen, kansen, mogelijkheden en veranderingen in financieringsland. En nog belangrijker bij een (her)financieringsaanvraag weet u hoe vermogensverstrekkers denken en hoe ze de Business case willen zien! Dit betekent dat u goed beslagen ten ijs komt, waardoor u sneller goedkeuring van uw vermogensverstrekker krijgt.

Meer informatie over de cursus vindt u op de website van de cursus Herfinanciering van uw bedrijfsactiviteiten.

Bent u wel eens actief betrokken geweest bij de uitvoering van een of meerdere projecten? Kunt u nog terughalen hoe u in de start tegen het project aankeek? Voor mensen die vanuit hun werkachtergrond het onderwerp van het project (goed) kennen, is het vaak een warm welkom in een bekend huis.

Je ervaring in het onderwerp geeft je een vliegende start met ook diverse aannames die je vanuit je eigen kennis makkelijk maakt. Dat andere mensen met eventueel veel minder ervaring die aannames niet begrijpen of bijvoorbeeld heel anders zien, kan voor jou niet meteen duidelijk zijn. Voor effectieve project- beheersing of project control is aandacht voor die start onder andere al heel belangrijk.

Projecten kennen per definitie onzekerheid. Als u als aannemer voor de vierhonderdste keer een standaard doorzonwoning bouwt, noemt u die activiteit misschien een project, maar is het qua type werk uiteraard meer standaard productie. De uitvoering van een project is dus (als het een echt project is!) niet uit een standaard handboek te halen. Er zijn onzekerheden en er moeten meerdere beslissingen worden gemaakt. Die onzekerheid begint al met de start van het project, zoals hierboven beschreven.

Hebben alle betrokkenen bij de start van het project min of meer hetzelfde beeld van het onderwerp, de uitgangspunten, de relevante kennis en de weg naar het eerste projectdoel?

Een uitgebreid projectplan of zoals steeds meer wordt gebruikt, een business case kan zeker helpen. Maar waar u op bedacht moet zijn is dat de verschillende benaderingen of verschillende insteken die inhoudelijk betrokkenen bij een project kunnen hebben ook later in de projectuitvoering een rol kunnen spelen.

Een belangrijk onderdeel van effectieve project control is dan ook het beheersen van de verschillende zienswijzen van de relevante betrokkenen. Check op meerdere momenten of de neuzen nog in dezelfde richting staan omtrent doel, weg, aanpak en keuzes in het project. En niet alleen in de start!

Door Rob Schapink,
Werkzaam geweest als (universitair) docent op het gebied van Control, Management Accounting, Management & Organisatie, Finance for non-financials, Financial Accounting aan de Erasmus Universiteit, Universiteit van Amsterdam, Nyenrode, Rotterdam School of Management, Avansplus en vele andere instellingen.

5-daagse opleiding Project Control

Rob Schapink is hoofddocent van de 5-daagse opleiding Project Control. De opleiding is bedoeld voor iedereen die vanuit ondersteuning, rapportage en/of eindverantwoordelijkheid wordt aangesproken op projectvoortgang en – resultaten.
Meer informatie over de opleiding vindt u op de website van de opleiding Project Control.

Miljoenenontbijt 2014, VNO-NCW Rijnland – Artikel door Pieter Lammers, CareerGuide

Gisteren deelgenomen aan het miljoenenontbijt, een initiatief van VNO-NCW Rijnland. Prachtig initiatief. Je krijgt eerst een mini college miljoenennota lezen van Kees Goudswaard, hoogleraar Toegepaste economie aan de Universiteit van Leiden waarna werknemers (Gijs van Dijk, dagelijks bestuur FNV) en werkgevers (Hans de Boer, voorzitter VNO-NCW) hun visie geven op het aangekondigde beleid.

De sprekers aanhorend is er aanleiding tot voorzichtig optimisme. Nederland boekt op vrijwel alle terreinen lichte groei realiseert. De consumptie neemt toe evenals de investeringen, de export en de koopkracht. Daarnaast is een omslag op de arbeidsmarkt waarneembaar en lijkt de huizenmarkt na het dieptepunt in de zomer van 2013 weer op te krabbelen. Kanttekening die hierbij wel gemaakt moet worden is dat de groeicijfers in negatieve zin afsteken tegen die van de eurozone en de eurozone op haar beurt het zorgenkindje is van de wereld.

Met succes dringt het kabinet het begrotingstekort terug. Teruggebracht naar de kern realiseert men dit door verhoging van de collectieve lasten. Het ontbreekt verder aan beleid om de economie een structurele impuls te geven en banengroei te realiseren. Juist in dat kader is het spijtig dat de belastinghervormingen op de lange baan zijn geschoven. Dat terwijl er een prima plan ligt van de commissie Van Dijkhuizen. Hervorming die volgens het CPB op termijn 140.000 nieuwe banen opleveren. Jammer dat politieke tegenstellingen zo verstikkend kunnen werken.

Verstikking van de economie

De Nederlandse economie analyserend zijn nog een aantal elementen te benoemen die een verstikkende werking hebben:

• De overheid heeft jarenlang boven haar stand geleefd en wordt nu gedwongen daarop in te grijpen. Men snijdt in de uitgaven en verhoogt de lasten. Sinds 2002 is de lastendruk voor bedrijven en burgers toegenomen met € 35 miljard. Geen wonder dat de economie niet vooruit wil.
• Door het instorten van de woningmarkt zijn burger armer geworden. Meer dan 1 miljoen gezinnen staan onder water met als gevolg dat ze tegen de klippen op sparen.
• Banken hebben hun balans niet op orde en worden gedwongen hun buffers te verhogen.
  Winsten worden afgeroomd waardoor er minder overblijft om uit te lenen.
• De lage rentestand brengt pensioenfondsen in de problemen. Men moet steeds meer geld aanhouden om de beloofde pensioenuitkeringen waar te maken. Gevolg premieverhoging en  korting op het pensioen. Kortom het huidige pensioenstelsel ontrekt meer geld aan de samenleving dan het er inpompt.
• Het MKB ziet haar Eigen Vermogen verdampen, krijgt leningen lastiger rond en wordt daarmee terughoudender in het ontwikkelen van nieuwe initiatieven.

Hans de Boer pleit er voor de economie weer zuurstof te geven en een aantal hervormingen snel door te voeren. Het belastingstelsel is daar een van, maar hij opteert ook voor het aanpassen van het pensioenstelsel. ´Het kan niet zo zijn dat € 1.500 miljard van ons geld werkloos toekijkt.´

Tenslotte pleit de Boer voor een verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt en koestert hij het instituut ZZP´er. ´Een zegen voor de arbeidsmarkt en de kraamkamer voor ondernemerschap. Verstik dat niet door het onder te brengen in een of ander collectief.´